مطالب مرتبط
بیشتر بخوانید
آزمایش کریپتوسپوریدیوم
تاریخ انتشار
۱ خرداد ۱۳۹۹
[vc_row][vc_column][cz_gap][/vc_column][/vc_row][vc_row css=”.vc_custom_1588166447734{margin-right: 5% !important;margin-left: 5% !important;}”][vc_column][vc_column_text]
Cryptosporidium oocyst
آزمایش رنگ آمیزی زیل-نلسون اصلاح شده برای تشخیص عفونت کریپتوسپوریدیوم در آزمایشگاه دکتر شریفی اصفهان
کریپتوسپوریدیوم تک یاخته ای است که اغلب در کودکان زیر 5 سال و با سیستم ایمنی سالم و افراد بزرگسال با سیستم ایمنی ناکارآمد[1] مخصوصا افراد مبتلا به ایدز ایجاد کریپتوسپوریدیوزیس[2] می نماید. در افراد با ایمنی سالم اسهال 1 تا 2 هفته ای که در مواقعی تا 2.5 ماه ادامه پیدا می کند اما در افراد با سیستم ایمنی نا کارآمد بیماری شدیدتری ایجاد می کند و حیات بیمار را به مخاطره خواهد انداخت. تیزر[3] در سال 1907 این تک یاخته را در موش شناسایی کرد. این تک یاخته تا قبل از سال 1976 به عنوان انگل دستگاه گوارش بسیاری از مهره داران از جمله پرندگان و پستانداران گزارش می شد و در این سال برای اولین بار دو مورد کریپتوسپوریدیوز انسانی توسط نایم و میسل گزارش گردید. این انگل مسئول اپیدمی ها و گاسترو انتریت های تک گیر در کشورهای در حال توسعه می باشد. سازمان جهانی بهداشت [4] این انگل را به عنوان انگل با دوز عفونت زایی پایین و مقاوم به پروسه کلر زنی آب آشامیدنی معرفی کرده است(5). اواوسیست تمام سوشهای انگل کروی و 2 تا 6 میکرون قطر دارند و مشابه سایر هاگداران چرخه جنسی و غیر جنسی دارند. اواوسیست آلوده کننده با مدفوع به خارج راه پیدا می کند. بر خلاف ایزوسپورا و توکسوپلاسما، اواوسیست کریپتوسپوریدیوم در زمان دفع با مدفوع کاملا رسیده و آلوده کننده است که پس از ورود به بدن حیوانات دیگر اسپروزوایت ها از آن خارج شده و خود را به سطح اپیتلیالی روده متصل می کنند و چرخه تکاملی جدیدی را آغاز می نمایند. این انگل بعلت اینکه خارج از سیتوپلاسم قرار گرفته اما با یک غشاء مضاعف که توسط میزبان تشکیل می شود، آنرا انگل داخل سلولی و خارج سیتوپلاسمی به حساب می آورند. قبلا باور بر این بود اکثرگونه های جدا شده از انسان را گونه کریپتوسپوریدیوم پارووم[5] تشکیل می دهد ولی مطالعات مولکولی اخیر نشان داده که کریپتوسپوریدیوم انسانی دارای چندین ژنوتایپ[6] مختلف است. ژنوتیپ گاوی معمولا گاو و انسان را آلوده می کند ولی حیوانات دیگر نیز مثل موش را نیز می تواند آلوده کند. ژنوتیپ انسانی بطور طبیعی انسان را آلوده می کند و جدیدا کریپتوسپوریدیوم هومینیس نامیده می شود. همچنین کریپتوسپوریدیومی که سگ و انسان را آلوده می کند کریپتوسپوریدیوم کنیس[7] نامگذاری شد. انسان همچنین می تواند بوسیله کریپتوسپوریدیوم مله آگریدیس، فلیس، موریس، اندرسونی و بیله ای[8] آلوده شود. باور بر این است که کریپتوسپوریدیوم مله آگریدیس بطور عمده پرندگان را آلوده می کند، اما در مطالعات عامل 1% از عفونتهای انسانی را نيز شامل می شود.
روشهای میکروسکوپی معمول مانند رنگ آمیزی اسید فست اصلاح شده از حساسیت پایینی برخوردار است، بنابر این روشهای سریع، آسان و مهم تر از همه با حساسیت و ویژگی بالا برای تشخیص عفونت با این انگل در آزمایشگاههای طبی نیاز است.
________________________________________
[1]Immunocmpromized
[2] Cryptosporidiosis
[3]Ernest Edward Tyzzer
[4] Wirld Health organization
[5]C. parvum
[6]Genotype
[7] C. canis
[8] C. baileyi
راه انتقال این انگل مانند بیشتر انگل های روده ای بصورت مدفوعی-دهانی می باشد. کریپتوسپوریدیوم با پاتوژنهای دیگری مثل سالمونلا تفاوتهایی دارد مانند عدم توانایی رشد کریپتوسپوریدیوم در خارج از بدن میزبان و دوز عفونت زایی بسیار پایین آن. راههای مهم انتقال کریپتوسپوریدیوم پارووم و هومینیس در دو شکل زیر آمده است.
علائم بالینی
– افراد با سیستم ایمنی نرمال
علایم بالینی و شدت این علایم به کارآمدی سیستم ایمنی و وضعیت تغذیه میزبان بستگی دارد. در افرادباسیستم ایمنی نرمال شیوع بیماری اسپورادیک بوده و می تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را در کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته درگیر نماید . همچنین عفونت در دامداران، مسافران ، مردان همجنس باز و افراد در ارتباط با بیماران مبتلا به کریپتوسپوریدیوزیس (مانند پرسنل بیمارستان) گزارش شده است. علایم کریپتوسپوریدیوزیس در افراد با سیستم ایمنی کارآمد به سه شکل؛ بدون علامت (ناقلین بدون علامت)، اسهال حاد و اسهال پایدار می باشد. اما معمولا اسهال حاد و خود محدود شونده می باشد. علایم ظاهری مانند بی اشتهایی، درد شکم، بیقراری و خستگی، استفراغ و کرامپ شکمی می باشد. بیش از نصف بیماران دارای علایمی چون کاهش وزن، تهوع، نفغ شکم، تب خفیف، لرز، عرق، سردرد و درد عضلات[1] می باشند. مشخصه عفونت اسهال است و مشخصه اسهال کریپتوسپوریدیایی آبکی، حجیم، بدبو و بعضا انفجاری بوده و معمولا 6 تا 14 روز طول می کشد. در موارد نادری اسهال ماه ها طول می کشد (تا 4 ماه) . خلاصه ای از علایم بالینی در جدول 9-1 آمده است.
– افراد دچار ناکارآمدی سیستم ایمنی
در افراد دچار ناکارآمدی سیستم ایمنی این عفونت چهاربرابر افراد عادی گزارش شده است. در کشورهای عقب مانده ماراسموس و سایر اشکال سوء تغذیه و در کشورهای توسعه یافته ایدز، داروهای سرکوب کننده ایمنی بدنبال پیوند عضو، همودیالیز و درمان با داروهای ضد سرطان از علل اصلی زمینه ای برای ابتلا به این عفونت می باشد. در افراد HIV+ مخصوصا افرادی که تعداد CD4 آنها کم بوده و به روابط جنسی پرخطر دست میزنند . نقص های اولیه سیستم ایمنی مانند؛ نقص های ایمنی ترکیبی، نقص های آنتی بادی و نقص در تعداد فاگوسیتها نیز افراد را مستعد ابتلا به این عفونت می کنند.
اسهال در افراد با نقص ایمنی هومورال یا سلولار شدیدتر می باشد (تا 17 لیتر دفع مدفوع روزانه). در افراد مبتلا به ایدز اسهال شدید و برق آسا[2] یا شبه وبایی می باشد. همچنین عفونت های بدون علامت، گذرا، حاد و خودمحدود شونده نیز در این افراد دیده می شود اما در این افراد کریپتوسپوریدیوزیس مداوم و با مرگ و میر بالا بیشتر دیده می شود.
جدول 9-1: تطاهرات بالینی کریپتوسپوریدیوزیس، اقتباس ازCryptosporidium and cryptosporidiosis, 2008
مشخصه افراد با اینمی نرمال افراد با ایمنی ناکارآمد سنین مختلف
افراد مستعد بزرگسالان سالم ایدز، پیوند عضو، بدخیمی ها، همودیالیز، نقص ایمنی اولیه کودکان بخصوص زیر دو سال سن، افراد مسن
محل عفونت روده روده و خارج روده روده
فرم روده ای حاد، بدون علامت بالینی مزمن، بدون علامت، گذرا، برق آسا حاد، بدون علامت، مداوم
علایم اسهال، ناراحتی شکم، خستکی اسهال، کاهش وزن، درد شکم، تهوع، استفراغ، تب اسهال، دهیدراتاسیون، سوء تغذیه، کاهش وزن
تداوم بیماری 4 تا 14 روز 14 روز تا ماهها 5 تا 17 روز
پی آمد خود محدود شونده بالا رفتن موربیدیتی و مورتالیتی افزایش کودکان مبتلا به سوء تغذیه، افزایش انتقال، افزایش بستری شدن افراد مسن
اکثر عفونت های کریپتوسپوریدیوم خود محدود شونده هستند و نیازی به درمان ضد انگلی ندارند. جبران آب و الکترولیت های از دست رفته از طریق خوراکی یا تزریقی مخصوصا در کودکان ضروری است. در افراد دچار اختلال ایمنی موثرترین روش درمان بیماری زمینه ای (اختلال ایمنی) می باشد. در سالهای اخیر استفاده از داروهای ضد HIV باعث کنترل ایدز و نهایتا قطع اسهال و دفع اواوسیست و کنترل کریپتوسپوریدیوزیس شده است. داروهای ضد انگلی زیادی مانند؛ اسپیرامایسین، فورازولیدون و آلفا دی-فلواورومتیل اورنیتین (DFMO) در مقالات موثر گزارش شده اند اما در عمل چندان تاثیری نداشته اند. نتایج درمان با پارمومایسین امیدوار کننده بوده است (. درمان نگه دارنده با پارمومایسین در افراد مبتلا به ایدز از عود کریپتوسپوریدیوزیس جلوگیری نموده است. نیتازوکساناید نیز تاثیر مطلوبی داشته است. تجویز همزمان نیتازوکساناید همراه ریفامپین و آزیترومایسین اثرات رضایت بخش تری داشته است . در افراد مبتلا به ایدز کلستروم ایمن گاوی (BIC) نجوشیده اثرات خوبی در این بیماران داشته و باعث قطع اسهال در آنها شده است .
________________________________________
[1] Myalgias
[2] Fulminant
مدفوع فرد مبتلا به کریپتوسپوریدیوزیس آلوده کننده است و چنانکه حدس آلودگی در فرد بستری زده شود باید اقدامات پیشگیری از انتقال صورت گیرد. این پیشگیری در بخش های درمان با داروهای ضد سرطان و پیوند عضو باید بیشتر جدی گرفته شود. افراد با ایمنی ناکارآمد مانند افراد مبتلا به ایدز بایستی از شنا در استخرهای عمومی اجتناب نمایند و آب آشامیدنی خود را قبل از مصرف 1 تا 3 دقیقه بجوشانند. اواوسیستها در مقابل مواد ضد عفونی کننده زیادی مقاومند اما در اثر پاستوریزاسیون با حرارت بالا، جوشاندن و انجماد با دمای پایین از بین می روند. واکسن مناسبی برای ایمن سازی انسان در دسترس عموم نیست اما تحقیقات برای ساخت واکسنی با استفاده از آنتی ژنهای سطحی انگل برای گاو انجام شده است
با وجود اینکه کریپتوسپوریدیم در سال 1907 برای اولین بار شرح داده شد، اما 50 سال در حیوانات مزرعه ای و 70 سال برای انسان، طول کشید تا به عنوان پاتوژن اعلام شود. علت اصلی این تاخیر به علت نبود یک روش تشخیصی با صرفه اقتصادی در نمونه های کلینیکی بود. بین سالهای 1978 تا 1980 رنگ آمیزی گیمسا برای رنگ آمیزی و تشخیص کریپتوسپوریدیوم در نمونه های مدفوع انسان و گاو استفاده می شد. در سال 1981 رنگ آمیزی زیل نلسون اصلاح شده توسط هنریکسن و پولنز[1] استفاده شد.
روشهای رنگ آمیزی: مانند زیل نلسون اصلاح شده و رنگ آمیزی اورامین فنل:
روشهای ایمنولوژیک: شامل روشهای شناسایی آنتی ژن توسط آنتی بادی های منو کلونال متصل به مواد فلوروسنت مانند if[1] . شناسایی آنتی ژن توسط آنتی بادی متصل به گوده توسط آنزیم (آنزیم ایمنواسی و الایزا)[2] و ایمنوکروماتوگرافی (IC[3
روشهای شناسایی آنتی بادی: شامل EITB[4] و الایزا با استفاده از پروتئین های نوترکیب[5]. روشهای سرولوژیک چندان کارایی نداشته و با روشهای کوپرولوژیک همخوانی ندارند.
با توجه به اینکه در شهر تصفهان آزمایشگاههای تشخیص طبی روش رنگ آمیزی زیل-نلسون اصلاح شده را برای تشخیص کریپتوسپوریدیوزیس انجام نمی شود و اهمیت بسزای این عفونت، مخصوصا در افراد مبتلا به ایدز، بیماران تحت شیمی درمانی، بیماران پیوند عضو شده که تهدید کننده جان این بیماران است و کودکان، این روش تشخیصی را در آزمایشگاه دکتر شریفی در اصفهان را اندازی نمودیم. امید است با این روش تشخیصی بتوانیم کمکی برای درمان بیماران در معرض خطر با این عفونت باشیم.
________________________________________
[1] Indirect Flourescent Antibody
[2] Enzyme Immunoassay, ELISA
[3] Immunochromatography
[4] Enzyme-Linked Immunoelectrotransfer Blot
[5] Recombinant
________________________________________
[1] Henriksen and Pohlenz
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][cz_gap][/vc_column][/vc_row]
جهت دریافت مشاوره با ما در ارتباط باشید
تماس با ما
نظرات