آزمایش cbc یا آزمایش شمارش کامل سلول های خونی چیست؟
تاریخ انتشار
۳۰ بهمن ۱۴۰۰
آزمایش CBC
شمارش کامل خون یا آزمایش CBC یک آزمایش خون است که بسیاری از قسمتها و ویژگیهای خون شما را اندازهگیری میکند. شمارش سلول های خونی ممکن است شامل اندازهگیری مواد شیمیایی و سایر مواد موجود در خون شما نیز باشد. این نتایج میتواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت کلی شما و خطر ابتلا به بیماریهای خاص را به پزشک شما بدهد.
در اصل تستCBC ، گروهی از آزمایشها است که سلولهایی را که در خون در حال گردش هستند، از جمله گلبولهای قرمز (RBC) گلبولهای سفید(WBC) و پلاکتها ((PLTS را ارزیابی میکند. آزمایشCBC میتواند انواع بیماریها و شرایطی مانند عفونت، کمخونی و لوسمی را تشخیص دهد. سلولهای خونی عمدتاً در مغز استخوان تولید و بالغ میشوند و در شرایط عادی در صورت نیاز در جریان خون آزاد میشوند. سه نوع سلولی که توسطCBC ارزیابی میشوند عبارتند از:
سلولهای قرمز خون یا RBC:
که گلبولهای قرمز نیز نامیده میشوند، در مغز استخوان تولید میشوند و پس از بلوغ در جریان خون آزاد میشوند. آنها حاوی هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را به سراسر بدن منتقل میکند) هستند. طول عمر گلبولهای قرمز به طور معمول ۱۲۰ روز است. بنابراین، مغز استخوان باید به طور مداوم گلبولهای قرمز جدیدی تولید کند تا جایگزین گلبولهای قرمزی شود که پیر میشوند و تحلیل میروند یا در اثر خونریزی از بین میروند.
گلبولهای قرمز معمولاً از نظر اندازه و شکل یکنواخت هستند، اما ظاهر آنها میتواند تحت تأثیر شرایط مختلفی مانند، کمبود ویتامینB12 و فولات و کمبود آهن باشد. نمونهای از یک بیماری شایع که بر گلبولهای قرمز تأثیر میگذارد، کم خونی است که ناشی از تعداد کم گلبولهای قرمز خون و هموگلوبین پایین است. بیماریهای مختلف میتوانند منجر به کم خونی شوند، بنابراین آزمایشهای درخواستی از سوی پزشک اغلب برای تعیین علت است.
بیشتر بخوانید: آزمایش غربالگری سلامت جنین در اصفهان
گلبولهای سفید خون یا WBC:
که لکوسیتها نیز نامیده میشوند، سلولهایی هستند که در خون، سیستم لنفاوی و بافتها وجود دارند و بخش مهمی از سیستم دفاعی طبیعی بدن (ایمنی) هستند. آنها به محافظت در برابر عفونتها کمک میکنند و همچنین در التهاب و واکنشهای آلرژیک نقش دارند. پنج نوع مختلف WBC وجود دارد که هر کدام عملکرد متفاوتی دارند. آنها شامل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، بازوفیل ها، ائوزینوفیل ها و مونوسیت ها هستند. WBCها در خون با تعداد نسبتاً ثابتی وجود دارند. با این حال، این اعداد ممکن است با توجه شرایطی فعلی بدن، بالا یا پایین بروند. به عنوان مثال، یک عفونت میتواند مغز استخوان شما را تحریک کند تا تعداد بیشتری نوتروفیل برای مبارزه با عفونت باکتریایی تولید کند. با آلرژی، ممکن است تعداد ائوزینوفیل ها افزایش یابد. همچنین افزایش تعداد لنفوسیت ها ممکن است با یک عفونت ویروسی تولید شود. علاوهبراین در برخی بیماریها، مانند لوسمی، گلبولهای سفید غیرطبیعی (نابالغ یا بالغ) ممکن است به سرعت تکثیر شوند.
برای استفاده از خدمت آزمایش خون درمنزل کلیک کنید
پلاکتها:
که ترومبوسیتها نیز نامیده میشوند، در واقع قطعات کوچک سلولی هستند که در خون گردش میکنند و برای لخته شدن خون ضروری هستند. هنگامی که آسیبی وجود دارد و خونریزی شروع میشود، پلاکتها با چسبیدن به محل آسیب و جمع شدن به یکدیگر برای تشکیل یک پلاگ موقت، به توقف خونریزی کمک میکنند. آنها همچنین سیگنالهای شیمیایی آزاد میکنند که باعث جذب پلاکتهای اضافی میشوند و در نهایت به بخشی از یک لخته خون پایدار در محل آسیب تبدیل میشوند که تا زمان بهبودی آسیب در محل باقی میماند. اگر بیماری یا شرایطی دارید که باعث کاهش پلاکتها (ترومبوسیتوپنی) یا اختلال در عملکرد پلاکتها میشود، ممکن است در معرض افزایش خطر خونریزی و کبودی بیش از حد باشید. تعداد بیش از حد پلاکتها (ترومبوسیتوز) میتواند باعث لخته شدن بیش از حد شود.
جهت اطلاع از بهترین آزمایشگاه در اصفهان کلیک کنید.
این نکته را همشه در ذهن داشته باشید که آزمایشCBC با نامهای شمارش کامل خون و شمارش سلولهای خونی نیز میشناسند.
چه زمانی به آزمایش CBC نیاز داریم؟
شمارش کامل خون یک آزمایش خونی است که اغلب به عنوان بخشی از یک چکاپ معمولی درخواست میشود. این آزمایش میتواند برای کمک به تشخیص انواع اختلالات از جمله عفونت، کم خونی، بیماریهای سیستم ایمنی و سرطانهای خون استفاده شود.
نحوه انجام آزمایش CBC چگونه است؟
پرسنل آزمایشگاه یا پرستار با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون میگیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش جمع آوری میکند، وقتی سوزن داخل یا خارج میشود ممکن است کمی احساس سوزش کنید، زمان مربوط به نمونه گیری معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول میکشد.
آمادگی جهت آزمایش CBC:
برای آزمایش کامل خون نیاز به آمادگی خاصی ندارید. اگر پزشک شما آزمایشهای خون دیگری را نیز تجویز کرده است، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید و ننوشید) که در این صورت، پزشک اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار میدهد.
در انجام این آزمایش آیا خطری هم وجود دارد؟
انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطهای که سوزن وارد شده، درد خفیف یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم درمدت زمان کوتاهی از بین میروند.
تفسیر آزمایش CBC
آزمایش CBC سلولهای خون را میشمارد و سطح مواد مختلف در خون شما را اندازهگیری میکند. دلایل زیادی وجود دارد که میزان هر یک از سلولهای خونی شما ممکن است خارج از محدوده طبیعی باشد. برای مثال: سطوح غیرطبیعی گلبول قرمز، هموگلوبین یا هماتوکریت ممکن است نشان دهنده کم خونی، کمبود آهن یا بیماری قلبی باشد. تعداد کم گلبول های سفید ممکن است نشان دهنده اختلال خود ایمنی، اختلال مغز استخوان یا سرطان باشد. اگر میزان هریک از این موارد، غیر طبیعی باشد، لزوماً نشان دهنده یک مشکل پزشکی نیست که نیاز به درمان دارد. رژیم غذایی، سطح فعالیت، داروها، چرخه قاعدگی زنان و سایر ملاحظات میتواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد، در این باره با پزشک خود مشورت کنید تا بدانید نتایج آزمایش شما به چه معناست.
شمارش کامل خون تنها یکی از ابزارهایی است که ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما برای اطلاع از سلامت شما از آن استفاده میکند. سابقه پزشکی، علائم و سایر عوامل قبل از تشخیص در نظر گرفته میشود. آزمایشات دیگر و مراقبتهای بعدی نیز ممکن است توصیه شود.
هر چند وقت یک بار باید آزمایش خون انجام دهیم؟
پزشک شما معمولاً توصیه میکند که حداقل سالی یک مرتبه، آزمایش خون معمولی انجام دهید. چندین دلیل عمده وجود دارد که ممکن است بخواهید به دفعات بیشتر آزمایش خون بدهید. مهمترنی آن داشتن علائم غیرمعمول و بطورمداوم است شامل:
- خستگی
- افزایش وزن غیرطبیعی
- درد جدید
دانستن سطوح اجزای مختلف خون، مانند کلسترول HDL و LDL به شما این امکان را میدهد که رژیم غذایی یا برنامه تناسب اندام خود را تغییر دهید تا عادات ناسالم را به حداقل برسانید (که ممکن است حتی متوجه ناسالم بودن آنها نباشید). همچنین در صورت کمبود مواد مغذی، میزان آن را در بدنتان افزایش دهید یا خطر بیماری یا عوارض خود را کاهش دهید. آزمایش خون منظم می تواند علائم هشدار دهنده تقریباً هر بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد. بسیاری از بیماری های قلبی، ریوی و کلیوی را می توان با استفاده از آزمایش خون تشخیص داد.
رنج نرمال آزمایش CBC
| Component | Normal range |
| red blood cells | men: 4.32–5.72 million cells/mcL; women: 3.90–5.03 million cells/mcL |
| white blood cells | 3,500 to 10,500 cells/mcL |
| platelets | 150,000 to 450,000/mcL |
| hemoglobin | men: 13.5–17.5 grams/deciliter (g/dL); women: 12.0–15.5 g/dL |
| hematocrit | men: 38.8–50.0 percent; women: 34.9–44.5 percent |
سطوح غیر طبیعی این اجزا ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد: کمبودهای تغذیه ای، مانند ویتامین B-6 یا B-12 کمبود آهن، مسائل مربوط به مغز استخوان، التهاب، عفونت، بیماری های قلبی و سرطان
بر اساس نتایج شما، پزشک آزمایشهای بعدی را برای تأیید سطوح غیرطبیعی و تشخیص احتمالی تجویز میکند.
References
نظرات
