آزمایش HCV یا آزمایش هپاتیت C چیست ؟ + علائم ، پیشگیری و درمان ویروس هپاتیت سی

آزمایش HCV یا آزمایش ویروس هپاتیت C

هپاتیت یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب کبد می‌شود و گاهی اوقات منجر به آسیب جدی به کبد می‌شود. ویروس هپاتیت C (HCV)  از طریق خون آلوده پخش می‌گردد. تا همین اواخر، درمان هپاتیت C نیاز به تزریق هفتگی و داروهای خوراکی داشت که بسیاری از افراد مبتلا به HCV  به دلیل سایر مشکلات سلامتی یا عوارض جانبی، نمی‌توانستند از آنها استفاده کنند.

امروزه ، HCV  مزمن معمولاً با داروهای خوراکی که هر روز به مدت دو تا شش ماه مصرف می‌شوند، قابل درمان است. با این حال، حدود نیمی از افراد مبتلا به HCV  نمی‌دانند که آلوده هستند، عمدتاً به این دلیل که علائمی ندارند، که ممکن است ده‌ها سال طول بکشد تا علائم آن ظاهر شود. به همین دلیل، گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده توصیه می‌کند که همه بزرگسالان 18 تا 79 ساله، حتی آنهایی که علائم یا بیماری شناخته شده کبدی ندارند، آزمایش هپاتیت C ( آزمایش HCV ) داده و غربالگری شوند.

عفونت طولانی ‌مدت با ویروس هپاتیت C  به عنوان هپاتیت C  مزمن شناخته می‌شود. هپاتیت C  مزمن معمولاً یک عفونت “بی‌صدا” به مدت چند سال است، یعنی تا زمانی که این ویروس به اندازه‌ای به کبد آسیب برساند که علائم و نشانه‌های بیماری کبدی (خستگی، رنگ زرد پوست و چشم، کم اشتهایی و …) را ایجاد کند.

هر عفونت مزمن هپاتیت C  با یک مرحله حاد شروع می‌شود. هپاتیتC  حاد معمولاً تشخیص داده نمی‌شود زیرا علائم به ندرت ایجاد می‌شود. هنگامی که علائم و نشانه‌ ها ظاهر شوند، ممکن است شامل زردی همراه با خستگی، حالت تهوع، تب و درد عضلانی باشند. علائم حاد یک تا سه ماه پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود و دو هفته تا سه ماه طول می‌کشد. عفونت حاد هپاتیتC  همیشه مزمن نمی‌شود. برخی از افراد پس از مرحله حاد ، HCV  را از بدن خود پاک می‌کنند، نتیجه‌ای که به عنوان پاکسازی خود به خودی ویروسی شناخته می‌شود. در مطالعات انجام شده بر روی افراد مبتلا به HCV  حاد ، میزان پاکسازی خود به خودی ویروس از 15% تا 25% متغیر بوده است. هپاتیت C  حاد نیز به خوبی به درمان ضد ویروسی پاسخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: آزمایش قند خون _ تمام آنچیزی که در مورد آزمایش قند خون یا آزمایش FBS باید بدانید.

علائم ویروس هپاتیت سی :

کسانی که علائم حاد دارند ممکن است تب، خستگی، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، مدفوع رنگ پریده، درد مفاصل و زردی (زردی پوست و سفیدی چشم) را نشان دهند. از آنجایی که عفونت‌های جدید HCV معمولاً بدون علامت هستند، افراد کمی زمانی که عفونت اخیر تشخیص داده می‌شوند. در افرادی که به عفونت مزمن HCV مبتلا می شوند، عفونت اغلب تشخیص داده نمی شود، زیرا تا ده‌ها سال پس از عفونت بدون علامت باقی می ماند و علائم ثانویه به آسیب جدی کبدی ایجاد می‌شود.

چه زمانی به آزمایش HCV  نیاز داریم؟

• فرزندان متولد شده از مادر مبتلا به ویروس
• کارکنان بیمارستان در صورت آسیب یا تماس با وسایل آلوده
• کسانی که دریافت خون یا فرآورده هلی خونی داشتند
• افرادی که دارای علائم بالینی یا افزایش آنزیم های کبدی هستند.
• همه متولدین سال‌های 1945 تا 1965 میلادی

شیوع ویروس هپاتیت سی :

در سراسر جهان، تخمین زده می شود که 58 میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده اند. عفونت مزمن ویروس هپاتیت C ، با حدود 1.5 میلیون عفونت جدید در سال. سازمان جهانی بهداشت تخمین زده است که در سال 2019، تقریباً 290000 نفر بر اثر هپاتیت C  جان خود را از دست دادند که بیشتر آنها به دلیل سیروز و کارسینوم هپاتوسلولار (سرطان اولیه کبد) بودند. داروهای ضد ویروسی می‌توانند بیش از 95 مورد را درمان کنند. درصد افراد مبتلا به عفونت هپاتیت C  اما دسترسی به تشخیص و درمان کم است. در حال حاضر هیچ واکسن موثری علیه هپاتیتC  وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: میزان زنده بودن عوامل عفونی مهم در محیط بیرونی

ویروس هپاتیت سی چگونه منتقل می‌شود ؟

عفونت HCV معمولاً از طریق تماس خونی با خون آلوده به ویروس منتقل می‌شود. انتقال ویروس از راه‌های زیر امکان‌پذیر است:

• استفاده مشترک از وسایل استنشاقی، سرنگ تزریق، نی، قلیان با فرد آلوده به ویروس،
• استفاده از فرآورده‌های خونی یا انتقال خون در کشورهایی که روی خون ذخیره شده تست HCV انجام نمی‌شود.
• فرو رفتن تصادفی سوزن یا سرنگ استفاده شده توسط فرد آلوده به ویروس هپاتیت سی به بدن فرد سالم.
• استفاده از پیرسینگ‌های پوست مثل خالکوبی، پیرسینگ بدن، طب سوزنی با الکترولیز، در صورتی که تجهیزات به کار رفته آلوده به ویروس باشند.

هپاتیت C از چه طریق منتقل نمی‌شود؟

بوسیدن و استفاده مشترک از غذا یا نوشیدنی با فرد مبتلا منتقل نمی‌شود.

برای آشنایی بیشتر با آزمایش ایدز کلیک کنید

پیشگیری از ویروس هپاتیت C

هیچ واکسن موثری علیه هپاتیت C  وجود ندارد، بنابراین پیشگیری به کاهش خطر مواجهه با ویروس در مراکز مراقبت‌های بهداشتی و جمعیت‌های پرخطر بستگی دارد. این شامل افرادی می‌شود که مواد مخدر تزریق می‌کنند و مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، به‌ویژه افرادی که بهHIV  آلوده شده‌اند یا افرادی که پیش از مواجهه با اچ‌آی‌وی پروفیلاکسی می‌کنند. مداخلات پیشگیری اولیه توصیه شده توسط WHO  عبارتند از: استفاده ایمن و مناسب از تزریقات مراقبت‌های بهداشتی، حمل و دفع ایمن اشیاء تیز و ضایعات، ارائه خدمات جامع کاهش آسیب به افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند، آزمایش خون اهدایی برای HBV و HCV  همچنین HIV  و سیفلیس ؛ آموزش پرسنل بهداشتی و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض خون هنگام رابطه جنسی.

اگر بدنم با یک سوزن مصرف شده، خراشیده شد چه کاری بایدانجام بده؟

• در صورت امکان، ناحیه آسیب دیده را پایین‌تر از قلب‌تان نگه دارید تا خونریزی بیشتر شود.
• ناحیه را با آب و صابون خوب بشویید.
• برای مراقبت بیشتر و آزمایش هپاتیت سی (آزمایش HCV) بی‌درنگ به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

شرایط آزمایش HCV :

• نیازی به ناشتا بودن و رعایت رژیم غذایی خاصی ندارد.
• نمونه‌گیر باید توجه لازم نسبت به انتقال ویروس از طریق فرآورده‌های خونی را داشته باشد.
• سرنگ و سوزن بلافاصله پس از نمونه‌گیری داخل safty box ریخته شود.

نمونه گیری در منزل در اصفهان

تفسیر آزمایش HCV

دوره کمون هپاتیت C از 2 هفته تا 6 ماه متغیر است. پس از عفونت اولیه، تقریباً 80٪ از افراد هیچ علامتی نشان نمی‌دهند. نتایج آزمایش معمولاً به صورت منفی و مثبت گزارش می‌شود.

عفونت HCV در 2 مرحله تشخیص داده می‌شود: آزمایش AB HCV با آزمایش سرولوژیکی ، افراد آلوده به ویروس را شناسایی می‌کند. اگر آزمایش آنتی بادی‌های ضد HCV مثبت باشد، آزمایش اسید نوکلئیک برای اسید ریبونوکلئیک HCV (RNA) برای تأیید عفونت مزمن لازم است، زیرا حدود 30 درصد از افراد آلوده به HCV به طور خود به خود عفونت را با یک پاسخ ایمنی قوی بدون نیاز به درمان پاک می‌کنند. اگرچه دیگر آلوده نیستند، اما همچنان از نظر آنتی بادی های ضد HCV مثبت خواهند بود. پس از اینکه فرد مبتلا به عفونت مزمن HCV تشخیص داده شد، باید ارزیابی برای تعیین میزان آسیب کبدی (فیبروز و سیروز) انجام شود. این را می‌توان با بیوپسی کبد یا از طریق انواع آزمایشات غیرتهاجمی انجام داد. تعیین درجه آسیب کبدی برای هدایت تصمیمات درمانی و مدیریت بیماری استفاده می‌شود.

تشخیص زودهنگام می‌تواند از مشکلات سلامتی ناشی از عفونت جلوگیری کرده و از انتقال ویروس جلوگیری کند. WHO توصیه می‌کند افرادی را که ممکن است در معرض خطر ابتلا به عفونت باشند، آزمایش HCV انجام دهند. در محیط‌هایی با شیوع سرمی آنتی‌بادی HCV بالا در جمعیت عمومی  WHO، توصیه می‌کند که همه بزرگسالان به آزمایش HCV ، خدمات پیشگیری، مراقبت و درمان دسترسی داشته باشند و به آنها پیشنهاد شود. حدود 2.3 میلیون نفر (6.2٪) از 37.7 میلیون نفری که در سراسر جهان با HIV زندگی می‌کنند، شواهد سرولوژیکی از عفونت HCV در گذشته یا فعلی دارند. بیماری مزمن کبدی عامل اصلی مرگ و میر در بین افراد مبتلا به HIV در سطح جهان است.

عفونت جدید با HCV همیشه نیاز به درمان ندارد، زیرا پاسخ ایمنی در برخی افراد عفونت را از بین می‌برد. با این حال، زمانی که عفونت HCV مزمن شود، درمان ضروری است. هدف از درمان هپاتیت C، درمان بیماری است.

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-c/symptoms-causes/

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c

Home