Acinetobacter baumannii
کلمات کلیدی:
• اسینتوباکتر
• بومانی
• Acinetobacter baumannii
• عفونت بیمارستانی
• مقاومت
• آنتی بیوتیک
• کارباپنم
• اسینتوباکتر بومانی
اسینتوباکتر بومانی یک باکتری کوکوباسیلی گرم منفی است که دراوایل قرن بیستم شناسایی شد و عامل عفونت بیمارستانی با مقاومت آنتی بیوتیکی است. اسینتوباکتر بومانی باکتری با ویرولانس کم،که می تواند در بیماران مبتلا به نوتروپنی، سیستیک فیبروزیس، افراد تحت شیمی درمانی و نیز در افراد با نقص ایمنی که در محیطهای بیمارستانی مخصوصا در بخش های مراقبت ویژه ( ICU: Intensive care unite)، سوختگی وجراحی بستری هستند عفونت های شدید ایجاد کند. عفونت های ناشی از این باکتری شامل: عفونت های بیمارستانی، عفونت های مجاری ادراری، عفونت های زخم، عفونت های دستگاه تنفسی (پنومونی)، مننژیت، اندوکاردیت، پریتونیت، عفونت های پوست و بافت های نرم، باکتریمی و یا سپتی سمی می باشد. یکی از گونه های مهم این جنس اسینتوباکتر بومانی است که میزان کلونیزاسیون آن در افراد بستری شده در بیمارستان بویژه بیمارانی که به مدت طولانی بستری هستند و یا افرادی که تحت درمان با آنتی بیوتیک های وسیع الطیف و یا داروهای ضد سرطان می باشند در حال افزایش است. اسینتوباکتر بومانی از محیط های متفاوتی مثل هوای بیمارستانها و اکثر از وسایل استفاده شده در بیمارستان که شامل شیر آب، دستگاه تهویه و ونتیلاتور و … ) جدا شده است، همچنین اسینتوباکتر بومانی می تواند بر روی سطوح خشک تا روزها زنده باقی بماند و مقاومت آن نسبت به شرایط محیطی (11 روز در رطوبت نسبی 31% و 4روز دررطوبت نسبی 10% ) امکان حضور این باکتری رادر محیط های بیمارستانی افزایش داده است. این باکتری درترشحات انسانی مثل خلط، ادرار، مدفوع و ترشحات واژن یافت می شود،25% افراد این باکتری را در سطح پوست و 7%بزرگسالان و نوزادان آن رادر ناحیه حلق دارند. اسینتوباکتر بومانی به عوامل ضدمیکروبی بسیارمقاوم است که این مقاومت می تواند ذاتی ویا از طریق کسب عوامل ژنیتیکی باشد. اکثر سویه های اسینتوباکتر بومانی به آمپی سیلین، آموکسی سیلین/کلاولانیک اسید، پنی سیلین های ضد استافیلوکوکی، سفالوسپورین های وسیع الطیف (بجز سفتازیدیم و سفپیم)، تتراسایکیلین، ماکرولیدها، ریفامپین و کلرامفینکل مقاوم هستند. مقاومت این باکتری به بتالاکتام های غیرکارباپنمی به طور شایعی با تولید بیش ازحد سفالوسپوریناز همراه است. مقاومت ایزوله های بالینی به عوامل ضد میکروبی ممکن است درمان عفونت های مربوط به این باکتری را مشکل نموده و همراه با پیش آگهی نامطلوب و افزایش هزینه های درمانی باشد. هرچند مقاومت به کارباپنم نیز روبه افزایش می باشد ولی درحال حاضر کارباپنم به عنوان داروی انتخابی در درمان عفونت های مقاوم به چند داروMDR (multi drug resistance) استفاده می شود. سویه های مقاوم به کارباپنم اولین بار در سال 1991 باعث افزایش عفونت بیمارستانی شد بطوری که این سویه ها در کشورهای مختلف هم گزارش شده اند. این باکتری سومین پاتوژن شایعی است که از بیماران بستری مبتلا به پنومونی در برزیل جدا شده است. همچنین در ترکیه نیز گونه های اسینتوباکتر بومانی دومین ارگانیسم شایع درICU در سال 2005 مطرح شدند. بررسی مطالعات نشان می دهد که درصد ایزوله های مقاوم به کارباپنم ها در اسینتوباکتر بومانی بتدریج در ده سال اخیردر اروپا، شمال آمریکا و امریکای لاتین و خاورمیانه (ترکیه، لبنان، ایران، عراق و امارات متحده عربی) روبه افزایش است. اخیرا گزارشاتی از عفونت های اسینتوباکتر بومانی مقاوم به کارباپنم ها در افراد نظامی و غیرنظامی که از جنگ عراق و افغانستان به کشور خود مراجعت نموده اند دردسترس می باشد. در طول دهه گذشته افزایش سویه-های MDR اسینتوباکتر بومانی احتمالا در نتیجه استفاده وسیع این دسته از عوامل ضدمیکروبی بوده است. عفونت با سویه های MDR اسینتوباکتر بومانی همراه با افزایش طول مدت بستری و میزان مرگ و میر بیشتری نسبت با عفونت توسط سویه های حساس بوده است. در بین کشورهای مختلف تفاوت زیادی در الگوی مقاومت به آنتی بیوتیک ها در سویه های اسینتوباکتر بومانی مشاهده شده که کشورهای درحال توسعه را نیزدر برمی گیرد. مقاومت دارویی توسط گروهی از سویه های همسان درمیان شهرها و کشورهای مختلف منتشر می شوند و از جمله دلایل مقاومت اسینتوباکتر بومانی کسب ژن های CHCDs (carbapenem-hydrolyzing classD βlactamase) احاطه شده توسط عناصر IS (Insertion sequence) می باشد کسب این ژن ها باعث حضور پایدار مقاومت آنتی بیوتیکی درسویه های اسینتوباکتر بومانی می گردد. تولید بتالاکتامازهای هیدرولیزکننده کارباپنم (کارباپنمازها) معمولی ترین مکانیزم مقاومت به کارباپنم ها در اسینتوباکتر بومانی است.
