آزمایش اسید اوریک _ uric Acid _ آزمایشگاه دکتر شریفی اصفهان

آزمایش اسید اوریک یا Uric Acid چیست ؟

اسید اوریک در بدن ، حاصل تجزیه پورین‌های موجود در رژیم غذایی به ویژه غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز و همچنین حبوبات است. اسید اوریک در غذاهای غنی از هسته‌های سلولی (کبد، قلب و کلیه‌ها) بیشتر یافت می‌شود، بنابراین در افرادی با رژیم غذایی عمدتاً گیاهی سطح اسید اوریک سرم پایین است. اسید اوریک در کبد نیز تولید می‌شود. سرعت تولید کبدی و سرعت دفع کلیوی آن تعیین کننده‌ی غلظت خونی اسید اوریک می‌باشند. دفع اسید اوریک بدن از طریق ادرار (۷۰%) و مدفوع (۳۰%) صورت می‌گیرد. اسید اوریک نیز مانند ویتامین C جزء مواد آنتی اکسیدان محسوب شده و می‌توان گفت که حدود نیمی از ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسمای انسان را شامل می‌شود. سطوح غیرطبیعی (بالا یا پایین) اوریک اسید اثرات منفی برای سلامتی در پی خواهد داشت. در این وضعیت باید آزمایش اسید اوریک انجام داد.

سطح اوریک اسید بالا ، هیپراوریسمی (Hyperuricemia) نام دارد. بالا بودن میزان آن در بدن خطرناک و سبب بروز بیماری هایی مانند نقرس، سنگ کلیه و دیابت خواهد شد. نقرس نوعی آرتریت است که بر اثر تجمع زیاد اسید اوریک uric acid در بدن ایجاد شده و باعث تورم مفاصل، به ویژه در پا و انگشتان بزرگ پا می‌شود. پیک شیوع این بیماری در میانسالی و در مردان است. یکی دیگر از علل هایپراوریسمی، افزایش مرگ سلولی در اثر سرطان یا درمان سرطان است. این می تواند منجر به تجمع اسید اوریک در بدن شود.

همچنین در برخی موارد نادر میزان اوریک اسید در بدن بسیار پایین است. این وضعیت هیپواورسیمی (Hypouricemia)  نامیده می‌شود. هیپواوریسمی در نتیجه مصرف داروهای خاص یا ابتلا به بیماری زمینه‌ای مانند نئوپلازی یا دیابت رخ می‌دهد. همچنین ممکن است مقدار کمی اسید اوریک در خون شما وجود داشته باشد، که نشانه بیماری کبد یا کلیه است. اسید اوریک بسیار کم ممکن است یکی از علائم سندرم فانکونی باشد ، اختلال لوله های کلیه که مانع جذب موادی مانند گلوکز و اسید اوریک می شود. سپس این مواد به جای آن در ادرار منتقل می شوند.

آزمایش اوریک اسید به پزشک اجازه می‌دهد تا تولید اوریک اسید در بدن و دفع آن را ارزیابی کند. معمولاً نمونه‌های اوریک اسید از طریق آزمایش ادرار یا سرم خون یا پلاسمای خون تهیه می‌شوند، اما اندازه‌گیری سطح اوریک اسید از طریق میعانات تنفسی بازدم شده (EBC) نیز ممکن است.

برای آزمایش غربالگری جنین در اصفهان کلیک کنید.

آزمایش اسید اوریک چه کاربردی دارد؟

به طور کلی، بیشترین اهمیت اندازه‌گیری اسید اوریک برای ارزیابی کارکرد کلیه و همچنین بیماری‌هایی مانند نقرس و لوسمی است که در آنها افزایش تولید و تخریب سلولی وجود دارد. آزمایش اسید اوریک همچنین در تخمین پیش‌ آگهی اکلامپسی در زمان بارداری کاربرد دارد، زیرا سطح اسید اوریک خون، منعکس کننده شدت آسیب کبدی در مسمومیت حاملگی است. همچنین در افراد تحت درمان با شیمی درمانی یا پرتو درمانی توسط این آزمایش می‌تواند میزان اسید اوریک را مشخص کرد. از این آزمایش برای تشخیص میزان بالای اسید اوریک در ادرار به منظور تشخیص علت سنگ مکرر کلیه و نظارت بر روند درمان افراد مبتلا به نقرس که در معرض خطر ابتلا به چنین سنگ‌هایی هستند نیز، استفاده می‌شود.

سطح پایین اوریک اسید نیز باعث بدتر شدن علایم افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی مانند ام اس (MS) و خطر ابتلا به ویروس‌هایی از جمله مننژیت ویروسی خواهد شد. پزشک در افرادی که دچار علائم مربوط به میزان بالا و پایین اوریک اسید هستند با کمک آزمایش، قادر به تشخیص بیماری و کنترل آن خواهد بود.

افرادی که به علت درمان‌های مداوم، سطح اوریک اسید خود را بررسی می‌کنند نیز از نتایج آن برای اصلاح رژیم غذایی و پیشگیری از بروز عوارض جانبی بهره می‌برند.

برای نمونه گیری کرونا در منزل کلیک کنید.

چه زمانی پزشک آزمایش اسیداوریک را تجویز می کند؟

هنگامی که شما درد مفاصل دارید یا علائم دیگری وجود دارد ممکن است پزشک برای تشخیص نقرس آزمایش اسید اوریک درخواست کند. برای معالجه، شیمی درمانی یا پرتودرمانی خاصی انجام داده اید یا می‌خواهید انجام دهید، سنگ کلیه مکرر داشته باشید، در گذشته سابقه نقرس داشته باشید. وقتی نقرس دارید یا به دلیل عوامل دیگر خطر تشکیل سنگ کلیه وجود دارد نیز از این تست استفاده می‌شود.

معرفی برترین آزمایشگاه در اصفهان

تفسیر آزمایش و میزان نرمال اسید اوریک

مقادیر طبیعی اسید اوریک در هر دو جنس در جدول زیر آمده است:

سطح اسید اوریک سرم بر حسب سن و جنس تغییر می‌کند؛ به طور کلی، سطح سرمی اسید اوریک در مردان بالاتر از زنان می‌باشد. با افزایش سن، میزان اورات‌ها در مردان ثابت مانده و یا کاهش می‌یابد؛ در حالی که در زنان، پس از یائسگی افزایش می‌یابد. در سه ماهه سوم حاملگی و سال اول زندگی، سطح سرمی اسید اوریک بالاتر می‌باشد. مقادیر بیشتر از mg/dl ۱۲ از اسید اوریک سرم را مقادیر بحرانی اسید اوریک می‌گویند.

مقادیر طبیعی اسید اوریک ادرار ۲۴ ساعتهmg/dl ۲۵۰-۷۵۰ می‌باشد.

افزایش اسید اوریک سرم

افزایش مصرف پورین‌ها؛ مثلاً بعضی از غذاها مانند جگر، لوزالمعده، کلیه  که اسید نوکلئیک بالایی دارند.

ریسک فاکتورهای ایجاد هیپراوریسمی شامل:

افزایش وزن بدن

افزایش سطح کراتینین و یا اوره سرم

مصرف الکل و جنس مذکر می‌باشد.

بسیاری از علل هیپراوریسمی نامشخص هستند که به همین دلیل به آنها ایدیوپاتیک می‌گویند.

دیگر علل هیپراوریسمی شامل:  نقرس، مصرف رژیم غذایی غنی از پروتئین، بیماری‌های ژنتیکی ارثی متابولیسم پورین‌ها (مانند سندروم لش‌نیهان)، سرطان‌های متاستاتیک، مولتیپل میلوما، فشار خون بالا،کم کاری تیروئید، شیمی درمانی، همولیز، رابدومیولیز (مانند ورزش سنگین، سکته قلبی، له شدگی و صرع)، بیماری‌های مزمن کلیوی، اسیدوزیس، کاهش پتاسیم سرم،کم ابی بدن، درمان با دیورتیک‌ها (از طریق ایجاد دهیدراتاسیون) ، پره اکلامپسی، پسوریازیس، هیپرتری گلیسریدمی، است.

داروهای سرطانی یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن نیز اغلب با بدن واکنش نشان می‌دهند و بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارند، بنابراین بر تجزیه کلی اسید اوریک در بدن نیز تأثیر می‌گذارند.

اهمیت اندازه‌گیری اسید اوریک معمولاً در تشخیص نقرس صورت می‌گیرد که می‌تواند به صورت اولیه و یا ثانویه ایجاد شود.

آزمایش اسید اوریک خون یک آزمایش قطعی برای نقرس محسوب نمی‌شود. فقط آزمایش مایع مفصلی فرد برای وجود اورات سدیم می‌تواند به طور قطعی وجود نقرس را تایید کند. با این حال، پزشک شما می‌تواند بر اساس سطح بالای خون و علائم نقرس شما یک حدس آگاهانه بزند.

کاهش اسید اوریک سرم و یا پلاسما

کاهش اسید اوریک سرم (هیپواوریسمی) به طور کلی در اختلال در بازجذب توبولی و بیماری‌های کبدی (کاهش تولید در سیروز، بیماری ویلسون) مشاهده می‌شود. کاهش اسید اوریک در مسمومیت با سرب و آتروفی زرد کبدی نیز مشاهده می‌شود. اختلال شدید عملکرد کبد باعث عدم ساخت اسید اوریک و در نتیجه کاهش سطح سرمی آن می‌شود. اسیدوز مزمن به دلیل مصرف بیش از حد الکل باعث کاهش ترشح اسید اوریک از توبول‌های کلیوی به داخل ادرار می‌گردد. یکی از مواردی که اغلب همراه و مرتبط با کاهش اسید اوریک سرم می‌باشد، بیماری MS است. نشان داده شده است که در بیماران مبتلا به MS، در فاز تشخیص ابتدایی سطح اسید اوریک سرم کمتر از محدوده نرمال بوده که در حالت بهبود بیماری به میزان طبیعی رسیده و در عود مجدد بیماری مجدداً کاهش می‌یابد، پزشکان از آزمایش اسید اوریک برای برسی شرایط افراد مبتلا به ام اس نیز استفاده می‌کنند.

برای آزمایش PCR در منزل کلیک کنید.

آماده شدن برای آزمایش خون اسید اوریک

موارد زیر ممکن است با نتایج آزمایش اسید اوریک شما تداخل داشته باشد:

• مصرف الکل
• داروهای خاصی مانند آسپرین (بوفرین) و ایبوپروفین
• سطوح بالای ویتامین  C
• رنگ‌های مورد استفاده در آزمایش‌های اشعه ایکس

در مورد هرگونه نسخه یا داروهای بدون نسخه یا مکمل هایی که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

ممکن است پزشک از شما بخواهد 4 ساعت قبل از آزمایش اسید اوریک ناشتا باشید (از خوردن و آشامیدن خودداری کنید)

Reference

https://medlabnews.ir

Spitsin S and Koprowski H. Role of uric acid in multiple sclerosis

https://www.healthline.com/health

Henrys Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods.

۲۰۰۷; ۲۱^st Edition