آزمایش مایکوپلاسما

[vc_row][vc_column][cz_gap][/vc_column][/vc_row][vc_row css=”.vc_custom_1588166447734{margin-right: 5% !important;margin-left: 5% !important;}”][vc_column][vc_column_text]

آزمایش Mycoplasma

مایکوپلاسما Mycoplasma جنسی از باکتری ها می باشد که فاقد دیواره ی سلولی هستند.نداشتن این ارگان حیاتی یا دیواره سلولی باعث مقاوم بودن مایکوپلاسما ها به آنتی بیوتیکهای موثر بر دیواره باکتری ها مثل پنی سیلین ها میشود. بعضی از گونه های مایکوپلاسما ها ساپروفیت و برخی نیز انگلی و بیماری زاهستند. مایکوپلاسما ها فاقد تاژک بوده و هیچ زوائد خارجی دیگری نیز ندارند. مایکوپلاسما ها برای رشد ونمو نیاز به کلسترول و نیز سایر استرول ها دارند. از مایکوپلاسما های بیماریزا در انسان گونه مایکوپلاسما پنومونیه گاه باعث پنومونی A-typic می‌شود. مایکوپلاسما در ابتدا به سلولهای محافظ غشای مجاری هوایی نفوذ می‌کند. مایکوپلاسما ایجاد یک واکنش التهابی در تمام ناحیه و در برخی از موارد هم به جریان خون نفوذ می‌کند .
مایکوپلاسما جنیتالیوم باعث ایجاد عفونتهای تناسلی در زنان می‌شود. مایکوپلاسما می‌تواند باعث ناباروری، سقط جنین و عفونتهای تناسلی نیز شود.

آزمایش مایکوپلاسما ، تشخيص آزمايشگاهي

تشخيص پنوموني مايکوپلاسمایی با عامل مايکوپلاسما پنومونيه بيشتر بر اساس شناسايي علائم باليني انجام مي شود و آزمایش هاي آزمايشگاهي داراي ارزش ثانويه مي باشند . تعداد گلبول هاي سفيد خون WBC ممکن است کمی افزايش يابد . رنگ آميزي گرم از اسمیر خلط ارزشی ندارد. مايکوپلاسما ها را مي شود با کشت ترشحات حلق و خلط بدست آورد، ولی کشت آن بسيار اختصاصي است و نیز جهت شناسايي عفونت با مايکوپلاسما پنومونيه بکار نمي رود . در 50 % از بيماران، هماگلوتينين سرد در برابر گلبول هاي قرمز گروه خونی O انسان به وجود مي آيد. هماگلوتينين سرد به تدريج افزايش يافته و در سومين يا چهارمين هفته ي بيماري به حداکثر خود مي رسد. تيتر 64/1 يا بيشتر هماگلوتينين سرد، تشخيص عفونت مايکوپلاسمايي را تأييد خواهد نمود. افزايش ميزان آنتي بادي اختصاصي در برابر مايکوپلاسما پنومونيه را به وسيله آزمايش هاي ثبوت کمپلمان (CF) مي توان اثبات نمود . سرم هاي مرحله حاد بیاری و دوره نقاهت براي اثبات 4 برابر افزايش در آنتي بادي CF ضروري میباشد .
آزمایش EIA ، براي شناسایی آنتي بادي در برابر مايکوپلاسما پنومونيه مصرف محدودي دارد. کيت هايي نیز جهت تشخیص RNA ريبوزومي مايکوپلاسما پنومونيه با استفاده از RNA لیبل شده مورد مصرف محدودي دارد .

مقدمه

بيش تر از 150 گونه از باکتري های در رده باکتري هاي فاقد ديواره سلولي شناسایی شده است که حداقل 15 گونه آنها، منشاء انساني دارد و مابقی از حيوانات و گياهان گزارش شده اند. در انسان، چهارگونه از آنها اهميت بسزایی دارند که عبارتند از : مايکوپلاسما پنومونيه که موجب پنوموني در انسان شده و در ارتباط با عفونتهاي مفصل و عفونت هاي ديگر نیز مي باشد . مايکوپلاسما هومينيس، بعضا باعث تب پس از زايمان در زنان میشود و همراه با دیگر باکتري ها در ادرار در عفونت هاي لوله فالوپ گزارش مي شود. اوره آپلاسما اوره آليتيکوم، موجب اورتريت غيرگونوکوکي در مردان شده و همچنين در ارتباط با بيماري هاي ريوي در نوزاداني است که قبل از موقع بدنيا مي آيند و کاهش وزن دارند . مايکوپلاسما ژنيتاليوم، شباهت زيادي با مايکوپلاسما پنومونيه داشته و در ارتباط با اورتريت و عفونت هاي ديگر مي باشد . اعضاي ديگري از جنس مايکوپلاسما، پاتوژن هاي مجراي تنفسي، ادراري – تناسلي و مفاصل در حيوانات هستند .

بيماري زایی در انسان

مايکوپلاسما از غشاء مخاطي و بافت هاي انساني به ويژه از مجراي تنفسي و مجراي ادراري – تناسلي بدست آمده اند . برخي از مايکوپلاسماها، فلور طبيعي دهان هستند و آنها را مي توان از بزاق افراد عادي، غشاء مخاطي دهان، خلط يا بافت گلو به دست آورد . مايکوپلاسما ساليواريوم ، مايکوپلاسما اورال و مايکوپلاسماهاي ديگر را مي توان از حفره دهان بسياري از افراد سالم ايزوله نمود، اما ارتباط آنها با بيماري هاي باليني هنوز مشخص نشده است . مايکوپلاسما هومينيس در دهان و گلوي کمتر از 5 درصد از افراد يافت مي شود . مايکوپلاسما پنومونيه موجود در دهان و گلو احتمالا بيماري زا مي باشد .

برخي از مايکوپلاسماها، ساکن مجراي ادراري – تناسلي به ويژه در زنان هستند . هم در زنان و هم در مردان، موارد ناقلين تناسلي مايکوپلاسما مستقيما به تعداد شرکاي جنسي در طي زندگي مربوط مي شود . مايکوپلاسما هومينيس را مي توان از يک تا 5 درصد از مردان بدون علائم باليني و 30 تا 70 درصد از زنان بدون علائم باليني به دست آورد. اين ميزان تا 20 درصد افزايش يافته و بيش از 90 درصد از مردان و زناني که به کلينيک هاي بيماري هاي مقاربتي مراجعه مي کنند با اين باکتري آلوده هستند .

اوره آپلاسما اوره آليتيکوم در مجراي تناسلي 5 تا 20 درصد از مردان داراي فعاليت جنسي و 40 تا 80 درصد از زنان داراي فعاليت جنسي يافت مي شود . حدود 20 درصد از زناني که به کلينيک هاي بيماري هاي مقاربتي مراجعه مي کنند، مايکوپلاسما ژنيتاليوم را در مجراي تحتاني تناسلي خود دارند . مايکوپلاسماهاي ديگر در مجراي تحتاني تناسلي يافت مي شوند .

بیشتر بخوانید : آزمایش SGPT یا ALT چیست ؟

راههای انتقال

مايکوپلاسما پنومونيه از قطرات آلوده مجراي تنفسي از فردي به فرد ديگر انتقال مي يابد . عفونت با اتصال باکتري بيماري زا به گيرنده هايي در سطح سلول هاي پوششي مجراي تنفسي آغاز مي گردد. اتصال توسط يک پروتئين اتصالي اختصاصي روي ساختار انتهايي تمايز يافته ارگانيسم است، صورت مي گيرد . در هنگام عفونت ، ارگانيسم به صورت خارج سلولي باقي مي ماند .

يافته هاي باليني

پنوموني مايکوپلاسما ، عموماً بيماري خفيفي است . عفونت ممکن است به صورت بدون علائم تا پنوموني شديد، گرفتار شدن سيستم عصبي و کم خوني ( مانند کم خوني هموليتيکي ) و ضايعات پوستي ظاهر شود . در موارد تجربي و باليني، التهاب پرده صماخ گوش هم مشاهده شده است .

دوره کمون اين پنوموني حدود يک تا سه هفته است . سپس بيماري به آهستگي به صورت سستي ، تب، سردرد، گلودرد و سرفه شروع مي شود . در ابتدا سرفه بدون خلط و ترشح است ولي گاهي به صورت حمله اي بروز مي کند . بعدها خلط ممکن است داراي رگه هاي خون باشد و درد قفسه سينه بروز کند . در مراحل ابتدايي، بيمار کمي بد حال و ناخوش به نظر مي رسد و علائم فيزيکي تراکم ريوي در مقايسه با تراکم هاي مشاهده در راديوگرافي، بسيار ناچيز است . بعدا وقتي انفيلتراسيون در اوج خود است ، بيماري ممکن است شديد باشد . پس از يک الي 4 هفته که ترشحات ريه حل و جذب شد ، علائم بيماري هم به تدريج رفع مي شود . با اين که دوره ي بيماري متفاوت است، اما ميزان مرگ کم بوده و اغلب با نارسايي قلبي ارتباط دارد .

عوارض بعد از بيماري معمولا وجود ندارد اما کم خوني هموليتيکي گاهي مشاهده مي شود . ضايعات آسيب شناسي به صورت پنوموني بينابيني ، پري پرونشيال و برونشيوليت نکروزه ظاهر مي شوند . بيماري هاي ديگري که با مايکوپلاسما پنومونيه در ارتباط هستند، شامل اريتماي مولتي فرم ، گرفتار شدن سيستم عصبي مرکزي به صورت مننژيت، مننژوانسفاليت، مونو و پلي نوريت و همچنين ميوکارديت ، پري کارديت، آرتريت و پانکراتيت مي باشند .

علل عمده پنوموني باکتريال کسب شده از اجتماع ، علاوه بر مايکوپلاسما پنومونيه ، شامل استرپتوکوک پنومونيه ، لژيونلا پنوموفيلا ، کلاميديا پنومونيه و هموفيلوس آنفلوانزا هستند . ساير باکتري ها علل غيرمعمول پنوموني هستند و در شرايط خاصي رخ مي دهند :

پنوموني کلبسيلا پنومونيه در مردان الکلي مسن و پنوموني استافيلوکوک اورئوس تمايل دارد پس از عفونت هاي ويروس استافيلوکوک اورئوس تمايل دارد پس از عفونت هاي ويروس انفلوانزا بروز کند .

تشخيص آزمايشگاهي

تشخيص پنوموني مايکوپلاسما پنومونيه بيشتر بر اساس شناسايي علائم باليني انجام مي گيرد و بررسي هاي آزمايشگاهي داراي ارزش ثانوي مي باشند . تعداد گلبول هاي سفيد خون ممکن است مختصري افزايش يابد . رنگ آميزي گرم از خلط با ارزش نبوده ، زيرا ساير باکتري هاي بيماري زا ( مانند استرپتوکوک پنومونيه ) را نشان مي دهد . مايکوپلاسماها را مي توان با کشت از ترشحات حلق و خلط بدست آورد، اما کشت آن بسيار اختصاصي بوده و براي شناسايي عفونت با مايکوپلاسما پنومونيه بکار نمي رود . در 50 درصد از بيماران درمان نشده ، هم آگلوتينين سرد در برابر گلبول هاي قرمز گروه Oانسان به وجود مي آيد.

اين ماده به تدريج افزايش يافته و در سومين يا چهرمين هفته ي بيماري به حداکثر مي رسد. تيتر  1/64  يا بيشتر اين ماده ، تشخيص عفونت مايکوپلاسمايي را تأييد مي کند . افزايش ميزان آنتي بادي اختصاصي در برابر مايکوپلاسما پنومونيه را به وسيله آزمايش هاي ثبوت کمپلمان (CF) مي توان اثبات کرد . سرم هاي مرحله حاد و دوره نقاهت براي اثبات 4 برابر افزايش در آنتي بادي CFضروري است .

EIA، براي مشاهده آنتي بادي در برابر مايکوپلاسما پنومونيه مصرف محدودي دارد . کيت هايي براي مشاهده RNA ريبوزومي مايکوپلاسما پنومونيه با استفاده از RNA برچسب دار شده همچنين مورد مصرف محدودي دارد .

درمان

استفاده از تتراسايکلين يا اريترومايسين موجب بهبودي علائم بيماري مي شود ، اما مايکوپلاسما را از بدن فرد ريشه کن نمي کند .

بیشتر بخوانید : آزمایش کشت ادرار

آزمایشگاه دکتر شریفی

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][cz_gap][/vc_column][/vc_row]